زنگ خطر برای دوستان سایت دار...حواسها جمع لطفاْ!!

بدون شرح اضافه.
به نقل شده از بزرگراه فن آوری

آیا مدیران همه سایت‌ها و وبلاگ‌های اینترنتی ایرانی برای ثبت رسمی سایت خود باید به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مراجعه کنند؟ در صورت عدم ثبت یک پایگاه اطلاع‌رسانی در وزارت ارشاد آیا این پایگاه مسدود می‌شود؟ این پرسشی است که طی روزهای اخیر در میان صاحبان سایت‌های ایرانی و بسیاری از علاقه‌مندان اینترنت مطرح است.
این پرسش زمانی شکل گرفت که هفته گذشته سرانجام هیات‌دولت آیین‌نامه سامان‌دهی فعالیت پایگاه‌های اطلاع‌رسانی ایرانی را به تصویب رساند، موضوعی که طی ماه‌های اخیر به‌عنوان یکی از موضوعات کاری وزارت ارشاد مطرح بوده و توجه بسیاری را نیز جلب کرده است. آیین‌‌نامه سامان‌دهی فعالیت پایگاه‌های اطلاع‌رسانی که در چهار فصل و یازده ماده به تصویب رسیده به گفته مسؤولان قرار است شکلی رسمی و قانونی به وضعیت سایت‌های اینترنتی ببخشد و هدف از آن نیز حمایت از پایگاه‌های قانونی، دسترسی آزاد و سالم مردم به اطلاعات و توسعه خدمات دسترسی به اینترنت عنوان شده است.
بر اساس این آیین‌نامه وزارت ارشاد موظف است که ساختار مناسب تشکیلاتی را برای برخورد قانونی با فعالیت غیرمجاز اینترنتی ایجاد کرده و در مقابل بودجه مناسبی نیز برای سالم‌سازی و سامان‌بخشی به فعالیت‌های اینترنتی در کشور اختصاص دهد.آنچه این آیین‌نامه تاکید دارد، ثبت هویت صاحبان همه سایت‌های اینترنتی (جدید) در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است و به تمام کسانی که سایت‌های خود را قبلا به ثبت رسانده‌اند نیز دو ماه مهلت داده شده تا این کار را انجام دهند.در این میان آنچه قابل توجه است تعریف پایگاه اطلاع‌رسانی در این آیین‌نامه است که پایگاه اطلاع‌رسانی را فقط سایت معرفی نکرده بلکه وبلاگ‌ها را نیز مشمول این تعریف شناخته است.

روش ثبت چگونه است؟

علی‌رغم تصویب این مصوبه و اعلام بخش‌هایی از آن به رسانه‌ها هنوز به‌طور دقیق مشخص نیست که روش کار در ثبت سایت‌های اینترنتی ایرانی چگونه است.هم‌اکنون تعداد قابل توجهی سایت اینترنتی به زبان فارسی مشغول به فعالیت است که برخی از آن‌ها در داخل کشور و برخی دیگر نیز از خارج کشور هدایت می‌شوند. اینکه این آیین‌نامه شامل سایت‌هایی می‌شود که در خارج از کشور هدایت می‌شوند و یا سایت‌های داخلی مشمول چنین قانونی قرار می‌گیرند نیز پرسشی است که هنوز به آن پاسخ داده نشده است.در حالی که برخی معتقدند این آیین‌نامه در واقع برای بخشی از سایت‌هایی در نظر گرفته شده که بدون هویت خاص و در محدوده‌های سیاسی مشغول به فعالیت هستند. برخی دیگر نیز معتقدند اجرای این قانون باعث پنهان‌کاری بخش گسترده‌تر دیگری از سایت‌های اینترنتی می‌شود که عملا در محدوده‌های تخصصی مشغول به فعالیت هستند.
شکل بروکراتیک و سختگیرانه‌ای که اغلب در محدوده فضای اداری ایران وجود دارد و پیشینه تعیین ضوابط برای ثبت رسمی مدیریت رسانه‌ای ممکن است به تردیدهای صاحبان فعلی سایت‌های اینترنتی برای ثبت رسمی آن‌ها بیفزاید.
نگرانی‌های دیگری نیز در این زمینه وجود دارد. آیا مدیران سایت‌هایی که به هر دلیل مایل به ثبت رسمی سایت‌های اینترنتی خود نیستند و مطالب آن‌ها نیز مغایرتی با قوانین ایران ندارد، بر اساس این قانون با سایت فیلتر شده خود مواجه می‌شوند یا صرفا آن دسته از سایت‌هایی که دچار تخلف شوند به این مجازات گرفتار می‌آیند.

بر اساس ماده 6 این آیین‌نامه، پایگاه اطلاع‌رسانی اینترنتی موضوع بند پ ماده 1 توسط کارگروه موضوع ماده 8 مسدود می‌شود. منظور از بند پ این آیین‌نامه پایگاه‌هایی است که هویت خود را ثبت نکرده‌اند. به بیان واضح‌تر تمامی پایگاه‌هایی که اقدام به ثبت نکنند توسط کارگروهی متشکل از نمایندگان وزارت ارتباطات، وزارت دادگستری و وزارت ارشاد مسدود می‌شوند.
با این حال مسؤولان وزارت ارشاد در نخستین اظهار نظرها درباره این آیین‌نامه تلاش کرده‌اند تبعات تصویب آن را مثبت ارزیابی کنند. علیرضا مختارپور معاون مطبوعاتی وزیر ارشاد معتقد است که این آیین‌نامه محدودیتی را برای سایت‌های اینترنتی ایجاد نمی‌کند بلکه آن‌ها را به رسمیت می‌شناسد.وی می‌گوید: مواردی دیده می‌شود که روزنامه‌ها و خبرگزاری‌ها مطلبی را از سایتی نقل می‌کنند در حالی که این سایت پاسخ‌گوی حقوقی نیست.
وی همچنین از حمایت دولت از سایت‌هایی خبر داد که اطلاع‌رسانی مفید انجام می‌دهند.

تکلیف خارجی ها چیست؟

اما هم‌اکنون بخش عمده سایت‌های اینترنتی که به زبان فارسی منتشر می‌شوند در خارج از کشور میزبانی می‌شوند.
اگر در خود سایت اینترنتی نتوان به هویت حقوقی صاحبان آن‌ها دست پیدا کرد، تنها راه موجود دنبال کردن اطلاعات موجود در Whois سایت‌های اینترنتی است. بر اساس این اطلاعات که در هنگام ثبت دامنه هر سایت دریافت می‌شود، وضعیت مدیریتی و فنی یک دامنه اینترنتی و احتمالا صاحب سایت مشخص می‌شود.با این وجود Whois بسیاری از سایت‌های اینترنتی شامل مشخصات واقعی صاحبان سایت‌ها نیست، ضمن اینکه به‌تازگی نیز ICANN (موسسه متولی دامنه‌ها و اعداد اینترنتی) در حال تصویب دستورالعملی است که به ثبت‌کنندگان دامنه‌های اینترنتی اجازه می‌دهد هویت صاحبانشان را مخفی نگاه دارند.

بر این اساس به‌نظر می‌رسد دسترسی به سایت‌های اینترنتی که مدیران خود را پنهان کرده باشند حداقل از راه‌های متعارف چندان ساده نیست.همچنین به‌نظر می‌رسد تنها راه مقابله با سایت‌هایی که دچار تخلف احتمالی شده‌اند و مدیران خود را نیز پنهان کرده‌اند، مسدود کردن آن‌هاست، موضوعی که در بخش سوم آیین‌نامه مذکور نیز پیش‌بینی شده است.برخی معقدند هم‌اکنون نیز سیستم فیلترینگ اینترنتی به اندازه‌ای قوی هست که بتواند سایت‌هایی را که به هر نحو مناسب تشخیص داده نمی‌شوند، مورد فیلتر قرار دهد. به عقیده این گروه اگر هدف بر یافتن منابع انتشار اخبار کذب و غیرواقعی باشد که از مجراهای رسمی اطلاع‌رسانی نشات نمی‌گیرند، با اجرای این آیین‌نامه نیز نمی‌توان به کور کردن چنین منابعی امیدوار بود چراکه این سایت‌ها می‌توانند از طرق دیگر اینترنتی نیز به انتشار چنان اخباری بپردازند.مشکل دیگری که در زمینه ثبت سایت‌های اینترنتی وجود دارد، مشخص نبودن وضعیت وبلاگ‌هاست.

آیین‌نامه به صراحت پایگاه اطلاع‌رسانی را شامل سایت و وبلاگ می‌داند. اگر چنین است آیا وزارت ارشاد قادر به ارزیابی، ثبت و کنترل چند میلیون صاحب وبلاگ و سایت اینترنتی فارسی است؟

خلاصه‌ای از آیین‌نامه سامان‌دهی فعالیت پایگاه‌های اطلاع‌رسانی سایت‌های اینترنتی ایرانی

ماده یک:

الف) پایگاه اطلاع‌رسانی اینترنتی (سایت و وبلاگ): همه مراکز موجود در شبکه اینترنت که ارایه‌دهنده خدماتی مانند www یا FTP هستند.

ب) پایگاه اطلاع‌رسانی ثبت شده: پایگاه اطلاع‌رسانی اینترنتی که مسؤول آن اطلاعات و مدارک شناسایی خود و پایگاه را به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ارایه و مطابق قوانین و مقررات از جمله مقررات مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی به ثبت رسیده و رسید آن را دریافت کرده باشد و امکان برقراری ارتباط با شخص مورد نظر وجود داشته باشد.

پ) پایگاه اطلاع‌رسانی با هویت نامعلوم: پایگاه اطلاع‌رسانی اینترنتی که در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ثبت نشده باشد.

ماده 2ـ مقررات و ضوابط شبکه اطلاع‌رسانی رایانه‌ای مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی و دیگر قوانین و مقررات حاکم لازم‌الرعایه است.

ماده 3ـ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ضمن مدیریت سامان‌دهی و نظارت بر پایگاه‌های اطلاع‌رسانی اینترنتی از فعالیت پایگاه‌های اطلاع‌رسانی اینترنتی ایرانی ثبت شده و با فعالیت‌های مجاز و سالم در کشور حمایت می‌کند.

ماده 4 ـ وظایف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی:

پ – تعیین شرایط لازم برای پایگاه، مدیران مسؤول سایت‌ها و نیز تعیین سازوکار مناسب به منظور ثبت رسمی پایگاه‌های اطلاع‌رسانی و لغو آن و اعلام عمومی هر مورد

ماده 5- پایگاه‌ها و سایت‌های اطلاع‌رسانی اینترنتی ملزم به ثبت مشخصات مربوط و ثبت هویت مدیرمسؤول خود با رعایت قوانین و مقررات از جمله مقررات مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی هستند.

تبصره – پایگاه‌های اطلاع‌رسانی که فعالیت خود را قبل از ابلاغ این تصویب‌نامه آغاز کرده‌اند، حداکثر به مدت دو ماه برای ثبت فرصت دارند و پس از این مهلت و عدم ثبت مشمول بند پ ماده 1 هستند.

ماده 9- بند پ – مسؤولان پایگاه‌های اطلاع‌رسانی ثبت شده که به‌دلیل تخلف مسدود شده‌اند، می‌توانند درخواست تجدیدنظر خود را برای بررسی در کارگروه یاد شده به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ارایه کنند.